Đàn piano và organ có nhiều điểm tương đồng như đều là nhạc cụ phím, ngoại hình khá giống nhau tuy nhiên về bản chất thì vẫn có rất nhiều điểm khác nhau.
Đàn piano và organ đều là những nhạc cụ phím đang được sử dụng rất phổ biến hiện nay. Chính vì ngoại hình có phần khá giống nhau nên một số người vẫn còn nhầm lẫn giữa hai loại nhạc cụ này. Tuy nhiên nếu quan sát và tìm hiểu kỹ, đàn piano và organ vẫn có rất nhiều đặc điểm về ngoại hình và chức năng sử dụng khác nhau mà bạn cần biết. Sau đây mời bạn cùng Việt Thương tìm hiểu sự khác nhau giữa đàn piano và organ qua bài viết này.
SỰ KHÁC NHAU GIỮA ĐÀN PIANO VÀ ORGAN
Về ngoại hình
Ngoại hình của đàn organ và đàn piano rất dễ dàng để phân biệt, đàn piano có kích thước lớn, thân ngoài được làm từ gỗ, còn đàn organ có hình dáng nhỏ, thân ngoài của đàn organ lại bằng nhựa cứng.
Số lượng phím đàn
Đàn piano khác organ còn ở số lượng phím đàn. Đàn piano chuẩn có 88 phím, bên cạnh đó vẫn có một số cây piano đặc biệt với 92 phím hay lên đến 97 phím. Còn số phím của đàn organ lại thường ít và đa dạng hơn, từ 25 đến 88 phím dành cho nhiều đối tượng. Đàn organ 25 phím là dành cho các bé còn nhỏ, ngoài ra thì còn có các đàn khác gồm có 49, 61, hoặc 76 phím.
Về Bàn phím
Đàn piano và đàn organ có một đặc điểm chung đó là đều sử dụng bàn phím như một phương tiện để tạo ra âm thanh, âm sắc. Tuy nhiên, sự khác nhau giữa đàn piano và organ lại nằm ở cơ chế hoạt động của phím đàn: Bàn phím đàn piano tạo ra âm thanh chủ yếu thông qua bộ gõ còn bàn phím đàn organ lại tạo ra âm thanh bằng “Woodwin”.
Nói cách khác, đàn piano tạo ra âm thanh bằng lực cơ học trong khi đàn organ sử dụng điện hoặc pin để tạo ra âm thanh. Đây vừa là ưu điểm của đàn organ vì nó tạo ra sự linh hoạt, dễ sử dụng nhưng đôi khi cũng trở thành một khuyết điểm nhỏ so với đàn piano vì nó sẽ không sử dụng được khi không có điện hoặc hết pin.
Bạn cũng có thể dễ dàng nhận thấy thông thường bàn phím của đàn piano sẽ có trọng lượng lớn hơn hẳn so với đàn organ. Khi chơi đàn piano, bạn phải dùng một lực tương đối lớn từ ngón tay, còn khi chơi organ lực này khá nhỏ là bạn có thể điều chỉnh theo ý muốn của mình. Nếu nói chơi đàn piano khó hơn chơi đàn organ cũng không phải là một ý kiến sai.
Nguyên tắc tạo ra âm thanh
Đàn piano cổ điển tạo ra âm thanh bằng cách tác động lực vào phím phím để lực truyền đến gõ vào các sợi dây kim loại bằng những chiếc búa bọc nỉ bật lên ngay lập tức cho dây đàn tiếp tục ngân vang ở tần số cộng hưởng của nó. Những rung động này được truyền qua các cầu đến bảng cộng hưởng (soundboard), bộ phận khuếch đại chúng.
Trong khi đó, đàn organ thì lại không hề có lực tác động thay vào đó nó hoạt động dựa trên băng thu. Người ta thu âm thanh của các nhạc cụ khác rồi cài đặt vào trong đàn theo hệ thống phím. Với nguyên lý trên, về mặt lý thuyết đàn organ có thể mô phỏng lại âm thanh của bất kỳ nhạc cụ nào trên thế giới. Với bàn phím cũng được điều chỉnh tần số cụ thể, và các ghi chú cá nhân có thể được lưu trữ trong một khoảng thời gian nhất định mà không cần đến “Restrike bàn phím”. Đây là sự khác nhau giữa đàn piano và organ về bộ gõ mà bạn cần lưu ý kỹ.
Đàn Piano: cách tạo ra âm thanh là dùng lực tác động vào bàn phím sau đó tác động lên búa và các chuỗi kim loại, mỗi chuỗi khác nhau sẽ được gắn với 1 tần số âm thanh khác nhau nên sẽ được các hợp âm và âm thanh khác nhau. Mỗi chuỗi âm thanh sẽ tạo ra một âm thanh trong 1 khoảng thời gian ngắn người nghệ sĩ cần giữ phím lâu để âm ngân vang dài hơn. Và có thể duy trì âm thanh trong một khoảng thời gian ngắn.
Đàn organ: thì cơ chế tạo ra âm thanh hoàn toàn khác vì không hề có lực cơ học tác động vào mà phải sử dụng điện. Các phím cũng được điều chỉnh tần số cụ thể, nhưng các ghi chú cá nhân có thể được lưu giữ trong một thời gian và không gian nhất định mà không cần phải restrike bàn phím. Có thể duy trì âm đó trong một thời gian dài nhất.
Sự phong phú về âm thanh
Đàn piano chỉ có duy nhất âm thanh piano được phát ra nhờ độ rung của dây đàn, ưu điểm là tiếng piano này rất du dương, thanh tao, rất thật và chuẩn. Vì là dụng cụ điện tử nên tiếng piano phát ra từ những cây đàn organ không thể hay và chân thực bằng đàn piano cơ. Tuy nhiên đàn organ khác piano ở chỗ nó có khả năng tái tạo âm thanh của các loại nhạc cụ khác rất tốt. Một cây đàn organ thông thường có thể mô phỏng được khoảng dưới 600 loại nhạc cụ khác nhau trên thế giới. Chính vì ưu điểm này, đàn organ rất phù hợp cho các nghệ sỹ hòa âm phối khí và đôi khi có thể thay thế cho cả 1 band nhạc.
Ngoài âm thanh piano truyền thống, ở một số phím trên đàn piano bạn có thể thay đổi để tạo ra một âm thanh “tinny honky- tonk” hoặc kích thước tổng thể thiết bị tạo ra một tông màu phong phú hơn.
Sử dụng đàn Organ bạn có thể thay đổi thông qua ống dẫn hoặc các thiết bị điện tử hỗ trợ âm thanh như “Woodwind” và tạo ra nhiều cấp độ khác nhau trên từng bàn phím.
Người chơi đàn
Hiện nay đàn organ được sản xuất và sử dụng phổ biến hơn tại Việt Nam vì giá thành khá rẻ, dễ chơi hơn, phù hợp với những người mới học đàn. Nhìn chung thì mỗi dòng nhạc cụ đều có những điểm giống và khác nhau đối với trình độ mỗi người. Đối với đàn Piano người chơi bắt buộc phải tìm hiểu những hợp âm phức tạp hơn và cũng cần một nền tảng âm nhạc cao hơn so với người chơi đàn Organ. Cũng chính vì những lý do này mà đàn piano sẽ kén người chơi hơn đàn organ.
NÊN MUA ĐÀN PIANO HAY ORGAN?
Chúng tôi sẽ không đưa ra lời khuyên ngay cho bạn rằng bạn nên chọn loại nào trong 2 loại nhạc cụ này, bởi đó sẽ là ý kiến chủ quan và khó chính xác. Chọn đàn piano hay organ tùy thuộc lớn nhất vào bản thân bạn thực sự thích loại nhạc cụ nào hơn, bởi cả piano và organ đều có những ưu điểm và song song với những nhược điểm nhất định. Piano thì thường đi với cổ điển, những tác phẩm thuộc loại khó, đòi hỏi kỹ thuật ngón, xử lý tác phẩm, cảm thụ âm nhạc tốt, chính vì thế chắc chắn rằng thời gian học đàn piano sẽ kéo dài hơn và bắt buộc bạn phải học thực sự bằng tất cả nhiệt huyết của mình mới có kết quả. Organ thì phổ cập hơn, giá rẻ hơn và cũng dễ sử dụng hơn rất nhiều.
Bạn cần xác định rõ tâm lý ngay từ đầu, xem xét tất cả các yếu tố như mục đích chơi đàn, đam mê và năng khiếu của bản thân, khả năng tài chính,… để đi tới quyết định chọn loại nhạc cụ nào. Nếu bạn đơn giản là chỉ muốn học một loại nhạc cụ phím hoặc cũng chưa xác định rõ được mục tiêu và đam mê của mình thì chúng tôi khuyên bạn trước hết nên mua một cây đàn organ để thử trước. Còn nếu như bạn có đủ tài chính cũng như sự khao khát và quyết tâm với đàn piano, đừng ngại ngần mà hãy sở hữu ngay một chiếc đàn piano mà mình yêu thích.
Hơn hết, cho dù bạn chọn chơi đàn organ hay piano thì điều quan trọng vẫn luôn là phải thực sự kiên trì và chăm chỉ.
